Khi đọc hai chương đầu tiên, tôi đã tự hỏi: “Liệu có khi nào Ove là một phiên bản khác của Alan, ông già trăm tuổi nổi tiếng không?” bởi kết cấu của “Người đàn ông mang tên Ove” khá giống với “Ông trăm tuổi trèo qua cửa sổ và biến mất”, cả hai tác phẩm đều có mốc thời gian đan xen giữa hiện tại và quá khứ. Nhưng không đao to búa lớn, nhiều nhân vật nổi tiếng và tình tiết chính trị trào phúng, giật gân như “Ông trăm tuổi trèo qua cửa sổ và biến mất”, Người đàn ông mang tên Ove là 1 tác phẩm nói về cuộc đời của một người đàn ông bình thường đến bất thường, một người đàn ông có thể là bất cứ ai đó ta gặp trên đường.
Từ những trang sách đầu tiên, ông Ove hiện ra với 1 hình tượng cáu bẳn, cục súc, keo kiệt, khó tính, cay nghiệt đến mức khôi hài và khó chịu, rồi qua những trang sách tiếp theo, ta mới biết bên cạnh những bản tính đó, ông còn rất chính trực, thẳng thắn, chăm chỉ và tử tế. Bản tính con người cũng giống như đồng xu vậy, có hai mặt tốt xấu nhưng dường như mọi người chỉ chăm chăm vào 1 mặt tốt hoặc 1 mặt xấu, ấn tượng ban đầu rất quan trọng, nhiều khi chỉ 1 ánh mắt kéo theo cơn say cả đời. Dẫu người ta có đặt hình ảnh người tình trong mộng hoàn hảo đến đâu đi nữa nhưng nếu gặp ai đấy chỉ có một điểm gì đó thu hút, những điểm khác dù xấu xí đi chăng nữa, vẫn có thể bỏ qua được.
Khi Sonja, cô gái tóc nâu, mắt sáng, xinh đẹp, nhẹ nhàng, yêu sách vở, yêu mèo và cực kì tốt bụng xuất hiện, trái tim của Ove đã lỡ nhịp mất rồi và kể từ thời khắc đó ông cũng không thể yêu thêm ai được nữa. Một cô gái tuyệt vời như Sonja được yêu là chuyện bình thường, đến tôi là nữ còn thích mẫu con gái như Sonja nữa là…. Nhưng chuyện Sonja lại có cảm tình và chủ động kết hôn với một người lầm lầm, lì lì, trông có phần cục súc, thô thiển như Ove trong khi quanh bà có biết bao người theo đuổi lại là chuyện khác và lý do cho mối tình này là đơn giản chỉ là “Ánh mắt anh dường như muốn nói rằng cô là cô gái duy nhất trên Trái đất này”. Người khác có thể đánh giá Ove đã là một ông già cộc cằn từ thời tiểu học. “Nhưng với Sonja, Ove chưa bao giờ là một người nghiêm khắc, vụng về và cay nghiệt. Với cô, anh là những bông hoa hơi giập trong cuộc hẹn ăn tối đầu tiên. Anh là chiếc áo vest màu nâu của bố, chật căng đôi vai rộng. Anh đặt niềm tin quá nhiều vào lẽ công bằng, sự trung thực, tính cần cù và một thế giới đúng sai rạch ròi. Không phải vì người ta có thể được nhận huy chương hoặc một cái vỗ vai khen ngợi vì điều đó mà chỉ vì nó nên như vậy” và cô đã đúng với sự lựa chọn của mình. Sự lựa chọn đó đã đem đến hạnh phúc cho Sonja, cho Ove, cho cả hai… dù có những ngày mà cuộc đời của họ chỉ toàn là giông tố……
Tình yêu không làm bản tính con người ta thay đổi, Sonja vẫn yêu sách, tử tế, tốt bụng. Ove vẫn cộc cằn, keo kiệt và cứng nhắc nhưng trong mỗi con người họ, họ hiểu nhau, chung sống hòa bình với nhau và không hề xảy ra xung đột.
“Người ta chưa bao giờ hỏi ông sống như thế nào trước khi gặp bà. Nhưng nếu ai đó hỏi, Ove sẽ đáp rằng mình chưa từng sống”, vậy nên khi Sonja chết đi, Ove cũng coi như sự sống của ông đã kết thúc rồi. Cái tình nghĩa vợ chồng gắn kết và bền chặt lắm, cái lúc Sonja bị tai nạn tưởng không qua khỏi, Ove không muốn tin và không tin vào điều đó, ông ném bác sĩ vào cửa mấy lần khi nghe họ báo tin xấu. Ông chống lại chính quyền khi họ đưa bà đi vào trại chăm sóc vì cho rằng ông sẽ bỏ rơi bà. Rồi lúc ông mang những cái cây tới bệnh viện dù bà đã qua đời 6 tháng và thường xuyên thở dài “Tôi thấy nhớ bà lắm”. Hình ảnh một ông lão trước khi tự tử đi chọn bộ đồ đẹp nhất vì “bà bảo ông mặc bộ này trông rất bảnh” hoặc không dám đuổi con mèo đi chỉ vì bà sẽ rầy la ông vì ông đã đối xử tệ với một con mèo dù bà đã chết khiến tôi rất xót xa và chạnh lòng. Hóa ra tình yêu là bất tử dù một trong hai người có lìa xa cõi đời đi nữa.
Tình cảm vợ chồng của ông Ove chỉ là một trong những yếu tố làm nên tác phẩm nhân văn này nhưng nó lại tác động tới bản thân tôi hơn cả. Bên cạnh đó, tình yêu thương đồng loại, tình hàng xóm láng giềng cũng được tác giả đưa vô rất khéo léo, cảm động có, hài hước có, tréo ngoe cũng có, những tình tiết bất ngờ không được báo trước và cũng không dễ đoán. Những thứ đó là tất cả mảnh ghép về cuộc đời của ông Ove, một người theo tôi là bình thường đến mức bất thường, một người mà có thể là bất cứ ai đó ta có thể gặp trên đường.
(Ánh Chu)